Opnieuw 40 graden in Duitsland 

Evenaring temperatuurrecord in Kitzingen (Bayern)

Grote delen van Europa zijn in de ban van de zomer. Van Zuid-Spanje tot het westen van Polen werd het op veel plaatsen meer dan 35 graden. Zo werd het in Berlijn en Praag ruim 38 graden. Het Duitse temperatuurrecord werd vrijdag geëvenaard. In Kitzingen, in het noordwesten van de deelstaat Beieren, werd op 5 juli het Duitse temperatuurrecord allertijden gezet met 40,3 graden. Deze temperatuur werd vrijdag opnieuw bereikt. In 1983 en 2003 werd in Duitsland al eens 40,2 graden gemeten. Er waren meer plaatsen waar het 40 graden werd: ook in Mergentheim, Bad-Neunkirchen (40,2 graden) en Obermoschel (Rheinland-Pfalz) (40,1 graden*). In Würzburg werd met 39,4 graden het recent gevestigde warmterecord nogmaals overtroffen. In Mannheim werd het met 39,8 graden nog warmer en daarmee was het de warmste dag sinds het begin van de metingen in 1939. 

Station Nieuw record [°C] Oud record [°C]
Görlitz 37,9 35,9 28.07.2013
Würzburg 39,4 38,6 05.07.2015
Waibstadt 38,9 37,6 05.07.2015
Holzdorf 38,0 36,4 16.08.2001
Wasserkuppe 32,7 31,8 09.08.2003
Lichtentanne 37,9 37,5 13.08.2003
Kaiserbach-Cronhütte 36,8 35,7 05.07.2015
Feldberg (Mecklenburg) 35,4 35,2 11.07.2010
Mannheim 39,8    
Offenbach 39,5    
Lahr 39,5    
Mühlacker 39,2    

Hittegolf ten einde 

Extreme hitte en zwaar onweer op donderdag, tropische nachten

De buien van zondag vormen de afsluiting van de 40e officiële hittegolf sinds 1901. In De Bilt begon de hittegolf dinsdag 30 juni en eindigde op zondag 5 juli. Niet overal in het land was er sprake van een hittegolf, aan zee was het maar op 1 of 2 dagen tropisch warm. In delen van Noord-Brabant en Limburg begon de hittegolf al op 28 juni. De scherpe winddraaing op de zeer warme donderdag zorgde ervoor dat de weerstations in ondermeer Westdorpe, Vlissingen en Rotterdam een tropische dag misliepen, terwijl landinwaarts de temperatuur opliep naar meer dan 35 graden. Maastricht (Beek) kwam donderdag tot 38,2 graden en Arcen had 38,0. Enkele amateurweerstations in de bebouwde kom tikten de 40 graden zelfs aan. In het westen van het land was woensdag 1 juli de warmste dag met 35,6 graden in Westdorpe en 35,2 graden in Hoek van Holland. Ook zaterdag was het nog erg warm met 36,8 graden in Arcen. Ook de nachten waren zeer warm met minima van 18 tot 24 graden. Doordat het in de avond van de 2e sterk afkoelde, werden over het etmaal 0-24 uur UTC deze extremen niet gemeten. Die avond kwam het ook tot zwaar onweer met opvallend veel bliksemactiviteit, vooral in het midden en oosten van het land. Foto bij dit artikel: Wilfred Janssen in de buurt van Putten.

Snikhete start Tour de France in Utrecht 

Eerste etappe (13,8 kilometer) onder tropische weersomstandigheden

Zaterdag zorgt een versterking van de zuidelijke stroming ervoor dat het in een groot deel van Nederland 35 of 36 graden wordt. Dat geldt ook voor Utrecht, dat het decor is van de start van 102e editie van de Tour de France. Het wordt waarschijnlijk een snikhete start voor de renners. De hoogste temperaturen worden zaterdag in Brabant en Limburg bereikt. De maximaal haalbare temperaturen benaderen in het zuiden en zuidoosten de recordwaarden voor ons land die op ruim 38 graden staan.

Hittegolf start dinsdag 

Donderdag lokaal 35 graden, zaterdag op veel plaatsen 35 graden.

Hogedrukgebied 'Annelie' zorgt de komende dagen voor warm tot zeer warm zomerweer in Nederland en grote delen van West- en Midden-Europa. Dit hogedrukgebied verplaatst zich de komende dagen naar Zweden en de Oostzee en met een depressie boven de Atlantische Oceaan komt een zuidoostelijke stroming op gang. Daarmee wordt droge en steeds warmere lucht aangevoerd. De zon schijnt deze week bijna ongehinderd van zonsopkomst tot zonsondergang. Door de hitte kunnen er wel een paar onweersbuien ontstaan, de kans daarop is vooral donderdagavond aanwezig.

Een combinatie van deze instraling door de zon, de droge bodem en de van oorsprong zeer warme lucht laat de temperatuur in de tweede helft van deze week oplopen naar tropische waarden van 30 graden of meer. Donderdag is er in het zuidoosten al 35 graden mogelijk, vrijdag lijkt de hitte een beetje getemperd te worden, toch wordt het ook dan op veel plaatsen 30 graden. Zaterdag wordt de aangevoerde lucht nog warmer. Met 33 tot 38 gradenwordt dit de warmste dag van deze week. Dat is dichtbij het absolute record van 38,6 graden in Nederland uit 1944.

Met de verwachte hoge temperaturen wordt waarschijnlijk ook het Nationaal Hitteplan van kracht. Er worden dan extra maatregelen genomen om gezondheisproblemen bij kwetsbare groepen te beperken. Het Hitteplan wordt uitgevoerd door het KNMI en het RIVM. De maatregelen zorgen ervoor dat ouderen, mensen in zorginstellingen, chronisch zieken en mensen met overgewicht minder kwetsbaar worden bij hitte.

Droogte nog niet extreem 

Neerslagtekort loopt op, neerslagkansen worden ook groter

Het is droog in Nederland. De tuin moet regelmatig worden gesproeid en op de akkers staan de waterkanonnen aan. Het KNMI berekent gemiddeld over 13 stations in Nederland van 1 april tot en met 30 september het neerslagtekort berekend. De zwarte lijn in de grafiek laat het verloop in de tijd van het neerslagtekort (in millimeters), gemiddeld over deze 13 stations zien. Dit jaar beweegt die lijn zich rond de groene lijn met de 5% droogste jaren. De komende dagen wordt het wisselvalliger: de kans op neerslag neemt toe. Dat is ook te zien aan het stippellijntje: de verwachting is dat we onder de groene lijn uitkomen. Het neerslagtekort wordt in de komende 10 tot 15 dagen waarschijnlijk niet groter. Een stijgende lijn laat een toename in de droogte zien. Bij een dalende lijn is de hoeveelheid neerslag groter dan de verdamping en neemt de droogte gemiddeld over Nederland af. De blauwe lijn (de mediaan) laat het verloop zien dat in 50% van de jaren wordt overschreden. Waar in Nederland de droogste het grootst is kun je zien op dit kaartje op de website van het KNMI.

Dagrecord 5 juni net niet verbroken 

Dag amplitude bijna 22 graden door de droge toplaag.

Dankzij een zuidoostelijke aanvoer zat Nederland vrijdag 5 juni tijdelijk in lucht uit de subtropen. Na een frisse start liep de temperatuur, mede door de droge toplaag van de bodem, zeer snel op tot boven de tropische grens. De normale maximum temperatuur voor 5 juni is in de Achterhoek 19,2 graden. Nu werd het op het KNMI station in Hupsel bijna een warmte record verbroken. Het dagrecord stond op naam van 1902 met 32,7 graden (Winterswijk). Sinds 1894 is dat de hoogste temperatuur voor Oost-Nederland op 5 juni. Dat record werd echter bijna verbroken, het werd namelijk 32,6 graden in Hupsel! In de vroege ochtend was het 10,9 graden, een verschil van bijna 22 graden! In de nacht maakten onweersbuien een eind aan de hitte. Rond middernacht was het nog boven 20 graden op veel plaatsen. Dit was tevens de middag temperatuur van de dag die erop volgde.

Voorjaar was vrij koel, maar wel zeer zonnig en droog 

Op 4 na zonnigste lente sinds het begin van de metingen.

De meteorologische zomer is inmiddels weer begonnen, maar op het warme weer hebben we dit voorjaar lang moeten wachten. Na de zeer zachte winter, met amper sneeuw en geen noemswaardige vorst, werd het uitgerekend dit voorjaar wel te koud voor de tijd van het jaar. De wind kwam namelijk vaak uit het noordwesten. Sinds het begin van de metingen in het oosten van het land in 1894, kwam de wind slechts 5 lentes nog vaker uit het zuidwesten, het westen of het noordwesten. Het zeewater is in deze tijd van het jaar nou een maal relatief koud, dus bij wind van zee hoef je in het voorjaar geen warm weer te verwachten. De wind was erg vaak aanlandig deze lente. Maart eindigde normaal qua temperatuur, april iets aan de koude kant en mei was ruim een graad te koud volgens het klimatologisch gemiddelde. Uiteindelijk kwam de lente op gemiddeld 8,7 graden uit tegen 9,1 graden normaal, daarmee was het vrij koel. In 2013 was de lente nog bijna 2 graden kouder met 7,0 graden gemiddeld. Daarmee hadden we een nummer 7 in de top 10 koudste lentes sinds het begin van de metingen. Vorig jaar hadden we juist de op een na warmste lente sinds het begin van de metingen, met 10,8 graden gemiddeld.

Mei was koel, droog en vrij zonnig 

Weinig (zomers) warme dagen, vaak nachtvorst.

De maand mei is afgelopen dus is het tijd voor een overzicht. De afgelopen jaren werden de lentes vooral gekenmerkt door warm weer, tropische temperaturen waren geen uitzondering. Soms ging dat ook gepaard met zware zomerse onweersbuien, maar die ontbraken dit voorjaar, zeker in de maand mei. De gemiddelde temperatuur is op het Achterhoekse KNMI station in Hupsel, tussen Groenlo en Eibergen, uitgekomen op 11,9 graden uitgekomen tegen normaal 13,0 graden. Dat normaal is het gemiddelde van de afgelopen 30 jaar. De maand mei lijkt dus erg koud te zijn verlopen maar als we het oude klimaat van de Achterhoek erbij pakken dan blijkt dat de voorjaar drastisch is opgewarmd vergeleken met vroeger. Nu was het gemiddeld 11,9 graden, maar in de jaren 90 was het klimatologisch gemiddelde 12,0 graden voor de maand mei. Dat is dus een stijging van 1 graden in nog geen 30 jaar tijd. Oftewel, vroeger was de maand mei van dit jaar heel normaal, tegenwoordig niet meer, in het opwarmende klimaat.

April was aan de frisse kant, droog en opvallend zonnig 

Op 4 na zonnigste april sinds begin van de metingen.

Met een gemiddelde temperatuur van 8,6 °C tegen een langjarig gemiddelde van 9,2 °C, was april iets aan de koude kant. Onder invloed van lagedrukgebieden was de start van april wisselvallig. Vanaf de derde werd een hogedrukgebied met zwaartepunt ten westen van ons land bepalend voor het weer. In een noordstroming lag de temperatuur daarbij beneden normaal. Vanaf 9 april lag de kern van het hoog ten oosten of zuiden van ons land. De stroming kreeg hierdoor een zuidcomponent en de temperatuur liep op. Op 10 april werd het in de zuidoostelijke helft van het land voor het eerst dit jaar een warme dag geregistreerd (maximumtemperatuur hoger dan 20,0 °C). In totaal kwamen er ongeveer 3 dagen boven de 20 graden voor, dat is het normale aantal voor april. De gemiddelde temperatuur kwam onder normaal uit door de frisse nachten. Op 8 nachten vroor het licht tegen 6 nachten normaal. Matige vorst kwam niet voor, en ook zomerse dagen boven de 25 graden zijn niet gemeten. Normaal gebeurt dit om het jaar. Aan de grond vroor het plaatselijk 17 keer in de afgelopen maand en dat is veel. Op 28 april daalde de temperatuur op de vliegbasis Twenthe naar -9,7 graden.

Einde van het lenteweer in zicht: vanaf het weekend wisselvallig en k… 

De komende dagen nog aangenaam weer, volgende week flink lagere temperaturen!

Geniet van de zon vandaag en morgen, zo lang het nog kan! De natuur heeft flink wat regen nodig en dat gaat er ook (eindelijk) komen. Vanmiddag en ook het eerste gedeelte van de dag morgen schijnt de zon flink, en is het aangenaam warm bij niet al te veel wind. Morgen later in de middag neemt de bewolking al toe op nadering van het warmte front en in de avond kan er al buiige regen vallen, op de voorste begrenzing van de maritiem tropische lucht waar we dit weekend in zitten.

Het weekend verloopt zwoel met een hoge luchtvochtigheid. Ondanks dat het zaterdag slechts 14 graden is en zondag toch nog zo'n 16 graden, voelt het warm en vochtig aan. Er valt geregeld buiige regen, vooral later op de zondag zou het erg nat kunnen worden met lokaal zelfs onweer.

Deze luchtsoort verlaat ons land maandag, maar daar voor in de plaats komen we in maritiem polaire lucht te zitten. Dat betekent dat de lucht een stuk droger is waardoor de dauwpunten zullen gaan dalen. Voor het gevoel zal het stukken kouder worden! Niet alleen de relatief lage luchtvochtigheid zorgt voor een lage gevoelstemperatuur, ook de aantrekkende wind die van zuidwest naar noordwest draait maakt het fris. De thermometer stokt vanaf maandag bij een graad of 10...het weerbeeld wordt wel meer open, het weekend wordt gekenmerkt door veel bewolking maar vanaf maandag zijn er vooral in het westen van het land ook wel zonnige perioden. Die worden dan wel weer afgewisseld door enkele (hagel) buien. In de nachten neemt de kans op (nacht)vorst toe tijdens opklaringen. Het zal dus zeker niet de hele week slecht weer zijn, er zijn ook mooie momenten (ook tijdens Koningsdag).

Met mei op de kalender lijkt er nog geen verandering te komen in het wisselvallige weer. Wel zijn er aanwijzingen dat de temperatuur weer (flink) gaat stijgen.